Birçok yatırımcı, “risk dağıtmak” için aynı anda birden fazla paritede pozisyon açıyor ama farkında olmadan, aslında aynı işlem riskini tekrar tekrar alıyorlar.
Sonuç mu?
Tek bir haberle üç pozisyon aynı anda zarar yazıyor. Fiyat yön değiştiriyor, hepsi aynı anda stoplanıyor.
Yatırımcı, “Ben farklı işlemler açtım, neden hepsi aynı yönde patladı?” sorusuyla baş başa kalıyor.
Sebep: Korelasyon.
Korelasyon Nedir ve Neden Göz Ardı Ediliyor?
Korelasyon, iki paritenin birbirine benzer şekilde hareket etmesi anlamına gelir.
Örneğin:
- EUR/USD ile GBP/USD genellikle aynı yönde hareket eder
- USD/CHF genellikle ters yönde ilerler
- AUD/USD ile NZD/USD çoğu zaman paraleldir
Yatırımcı EUR/USD’de alım yaparken, GBP/USD’de de alım yaparsa, aslında aynı dolar hareketine iki kere maruz kalır.
Farklı parite açtı diye farklı pozisyon zannedilir ama aslında aynı pozisyonun kopyasıdır.
“İşlem Sayısı Arttı, Risk Azalmadı”
Yatırımcı çoğu zaman portföyünde 3-4 pozisyon açtığında riskin dağıldığını zanneder.
Oysa korelasyon kontrol edilmemişse, risk katlanır:
Aynı yönde açılan pozisyonlar birbirini desteklemez, aynı riski tekrarlar ve zarar da çarpan etkisiyle büyür bu nedenle pozisyon sayısı değil, pozisyon çeşitliliği önemlidir.
Korelasyon Yanıltabilir: Nötr Zannettiğin Pozisyon Bile Risklidir
Bazen bir yatırımcı, biri alış biri satış yönünde iki pozisyon açarak riskini dengelediğini düşünebilir ancak eğer bu pariteler birbirine pozitif korelasyona sahipse, yönler farklı görünse bile hesap aynı baskıya maruz kalır.
Örnek:
EUR/USD alış
AUD/USD satış
Görünürde zıt yönler ama her ikisi de dolar bazlı olduğu için USD yön değiştirdiğinde ikisi de aynı anda zarar edebilir.
Korelasyon Tabloları Ne İşe Yarar?
Profesyonel yatırımcılar, pozisyon açmadan önce korelasyon kontrolü yapar. Aylık, haftalık ve günlük korelasyonlar incelenir. Bu sayede, Farklı yönlerdeki işlemler gerçekten farklı mı anlaşılır risk çakışmaları engellenir tek bir haberin tüm portföyü silmesi engellenir bu kontrol bir dakika sürer ama büyük zararların önüne geçer.
Korelasyon Riskine Karşı Ne Yapılmalı?
- Aynı anda açılan pozisyon sayısını sınırla
3 pozisyon açacaksan hepsi USD içermesin - Korelasyon matrislerine göz at
Ücretsiz araçlarla 0.70 üzeri korelasyonlar tespit edilebilir - Aynı hikâyeye dayalı paritelerden sadece birini seç
Örneğin hem EUR/USD hem GBP/USD yerine sadece birini tercih et - Hacim çakışmalarına dikkat et
Aynı anda pozisyon açınca toplam marjin yükü artar. Hesap kaldıraçlı dar boğaza girer.
Farklı Görünen İşlemler, Aslında Aynı Hikâyeyi Anlatıyor Olabilir
Forex’te çeşitlilik işlem sayısıyla değil, risk kaynaklarının bağımsızlığıyla sağlanır. Aynı anda farklı paritelerde olmak, farklı risk almak anlamına gelmez. Gerçek risk dağılımı, ancak korelasyon bilinirse mümkündür. Unutma, Fiyatlar farklı hareket edebilir ama bazen hepsi aynı merkezin etrafında döner. Bunu bilmeyen yatırımcı, aynı dalgada defalarca boğulabilir.