Formasyonlar Kusursuz Görünüyor Ama Sonuç Farklı
Grafik ekranında özenle oluşmuş bir omuz-baş-omuz formasyonu, yükselen kama ya da simetrik üçgen… Her şey kitaplara uygun görünüyor. Formasyon tamamlanmış, kırılım gerçekleşmiş, yön netleşmiş gibi duruyor. Ama tam işlem açıldığında fiyat ters yöne dönüyor. Bu sadece tesadüf mü? Yoksa grafikler gerçekten yanıltıyor mu?
Aslında mesele formasyonların kendisinde değil. Sorun, formasyonların yalnızca görsel olarak değerlendirilmesinde. Çünkü bir yapı ne kadar güzel görünürse görünsün, piyasa davranışı onu desteklemiyorsa, o yapı sadece boş bir şekilden ibarettir.
Piyasa Gözle Değil, Tepkiyle Okunur
Bir formasyonun çalışıp çalışmayacağına sadece şekliyle karar vermek büyük bir hatadır. Çünkü piyasa grafik kitabı gibi işlem yapmaz. Grafiklerde çizilen her yapı, gerçek piyasada ancak doğru koşullar altında işler. Hacim, zamanlama, momentum ve önceki fiyat davranışı gibi faktörler formasyonun çalışıp çalışmayacağını belirler. Örneğin bir üçgen formasyonu kırıldıysa, bu yeterli değildir. Kırılım anında hacim artışı yoksa, kırılımın sahte olma ihtimali yüksektir.
Kalabalık Gördüyse Büyük Oyuncular Kullanır
Piyasada herkes aynı formasyonu görüyorsa, bu durum büyük yatırımcılar için avantaj haline gelir. Çünkü kalabalığın nerede işlem açacağını bilirler. Stop-loss’ların nereye yerleştirildiğini tahmin edebilirler. Ve bu bilgiyi kullanarak fiyatı ters yöne taşıyabilirler. Bu nedenle “temiz görünen” her yapı, bazen bir tuzaktan ibaret olabilir.
Zamanlama Yanlışı Formasyonu Bozar
Formasyonun oluştuğu zaman dilimi de önemlidir. 15 dakikalık grafikte oluşan bir yapı, 4 saatlik grafikle çelişiyorsa, yön net değildir. Ayrıca formasyon kırıldıktan sonra yatırımcı hemen pozisyona girerse, fiyatın geri dönüp “retest” yapma ihtimali de göz ardı edilir. Oysa profesyoneller, kırılım sonrası tepkiyi izler, genellikle ilk anda değil, geri dönüşte pozisyona girer.
Fiyat Yapısı ve Piyasa Koşulu Uyumlu mu?
Formasyonun çalışması için fiyatın o yapıyı destekleyen bir geçmişi olması gerekir. Örneğin bir düşüş trendinin ardından gelen çift dip formasyonu daha yüksek başarı oranına sahiptir. Ama yükselen bir piyasada oluşan aynı yapı, bazen sadece küçük bir düzeltme olarak kalabilir. Yani yapı değil, bağlam değerlidir.
Formasyonlara Körü Körüne Güvenme
Teknik analiz öğretisinde formasyonların belirli sonuçlar doğuracağı söylenir. Ama bu, koşullar sağlandığında geçerlidir. Piyasada her gün yüzlerce formasyon oluşur ama sadece az bir kısmı çalışır. Çünkü büyük yatırımcılar, algoritmalar, haber akışları ve psikolojik seviyeler fiyatları şekillendirir. Formasyonlar yalnızca birer yol haritasıdır. Ancak her yol haritası, sizi istediğiniz yere götürmez.
Görüntü Değil, Davranış Kazandırır
Forex’te güzel görünen formasyonlar, dikkatli olunmadığında en tehlikeli tuzaklara dönüşebilir. Sadece şekle değil, fiyatın o yapıdaki davranışına, zamanlamasına ve hacmine bakmak gerekir. Çünkü piyasa şekle değil, tepkiye göre karar verir. Gerçek başarı, formasyonu çizmekte değil, onu doğru okumakta gizlidir.